Op zaterdag 1 juli liet single-seater talent Dilano van ‘t Hoff het leven bij een tragisch ongeval op het beroemde, evenals beruchte Belgische Spa-Francorchamps circuit in de Ardennen. Het incident wakkert wederom de discussie aan waarom een jonge coureur wéér is verongelukt en dat uitgerekend op Spa-Francorchamps gebeurde. Is Spa-Francorchamps dan zo een gevaarlijk circuit? Waarom dan precies en is dat ook echt terecht?
De reputatie van Spa-Francorchamps als gevaarlijk circuit
Het circuit van Spa-Francorchamps is pakweg al 100 jaar een bakermat van het Europese racen. Dat het historische circuit een reputatie heeft als gevaarlijk is dan ook niet vreemd, zeker als je ver genoeg in die rijke geschiedenis terugkijkt. Deels verharde, krappe landweggetjes, geen barrières, maar hooibalen langs het circuit… die niet konden voorkwamen dat iemand zijn lot zou ontmoeten tegen een van de vele bomen. Om maar over de medische faciliteiten niet te spreken, die pas in de jaren ‘80-’90 acceptabel werden.
Maar liefst 49 coureurs verongelukten op Spa-Francorchamps in competitieve races sinds 1925. Daar worden ook de relatief veel slachtoffers bij gerekend, die het leven verloren tijdens het racen op een motor, dan wel met een zijspan.
Het is de zwarte rand die, des te meer bij een nieuw tragisch ongeval, weer opdoemt. Maar het is een gegeven dat ook in relatie gezien moet worden met de immense populariteit van Spa-Francorchamps door al die jaren heen.
Gevaren in perspectief
Spa-Francorchamps is een relatief gevaarlijk circuit. En dat is Monza ook. Ter vergelijking: 42 coureurs verongelukten op het historische Italiaanse circuit tijdens officiële race-evenementen sinds 1922. Daarnaast lieten nog tien coureurs, waaronder een van de eerste wereldkampioenen van F1, Alberto Ascari, het leven tijdens een onofficiële test.
Het is géén nieuws dat de verhoogde kans op ernstige ongelukken hand in hand gaat met een hoge circuitsnelheden. Tegelijkertijd zit daar ook de aantrekkingskracht... voor coureurs, maar ook de fans.
En ondanks de vele ongevallen door de jaren heen, zijn beide bovenste voorbeelden van circuits uitvoerig aangepast en aangepakt om risico’s te minimaliseren. Maar helemaal uitsluiten? Is dat dan realistisch?
Of juist idealistisch? Vooral dat laatste… idealen leggen het vaak af tegenover de realiteit. Hoe wij de realiteit het liefste willen zien, staat doorgaans grotendeels los van wat het leven voorschotelt met, in essentie, variabelen waar wij weinig tot geen controle over hebben. Of pas in 'hindsight' rekening mee leren te houden.
Niets mis met idealen, overigens. Zonder de idealen en visie van bijvoorbeeld Jackie Stewart zou de sport waarschijnlijk veel langer dusdanig onveilig zijn geweest. De Schot die de oude wereld op sleeptouw nam, tegenin de kritieken, en een immense bijdrage leverde aan wat veiligheid is in Formule 1.
For the love of racing
Maar de racerij is nog steeds een sport, die het jagen naar snelheid en risico’s door de gladiatoren vaker, dan niet beloont. Of genadeloos afstraft. En dat zal niet snel veranderen.
Wat men wél kan doen is lessen trekken en stapsgewijs risico’s verlagen, tot dusver dat binnen de werkbare kaders lukt. De gevaarlijke reputatie van Spa-Francorchamps - het zo geliefde circuit - kan dan ook het beste in perspectief geplaatst worden van dat gegeven.
En natuurlijk, er valt echt helemaal niets recht te praten als een jonge, talentvolle coureur in zulke omstandigheden komt te overlijden op Spa-Francorchamps. Maar ook dat, zoals veel dingen in ons kwetsbare leven, kan het beste afgewogen worden met het grotere geheel. Mensen handelen naar hun beste weten, met tot zover dat lukte, de best mogelijke beschikbare middelen voorhand.
Wat vooral ongelukkig is in dit voorval: de rol van de hachelijke omstandigheden waarin deze noodlottige race herstart is. Wat je wel mag verwachten: dat de hieruit getrokken lessen toegepast worden. En daarmee de marges van veiligheid VS risico’s in deze inherent gevaarlijke sport in het voordeel werken van degenen die ze moedwillig durven te nemen. Niet omdat ze dat moeten, maar vanuit de liefde voor de sport.
Helden
Je kunt er niet de tijd mee terugdraaien, nee, maar om een voorbeeld te noemen: in de afgelopen 23 jaar is het aantal dodelijke ongevallen op één hand te tellen op Spa-Francorchamps: vijf om precies te zijn.
En ja, vijf te veel dus, dat kun je ook zeggen. Maar is dat dan realistisch? Of kunnen we van progressie spreken binnen een sport, waarin risico’s hooguit stapsgewijs verlaagd kunnen worden?
Het gaat naar verhouding steeds vaker goed. Totdat het wéér eens fout gaat en iedereen met de neus op de ongemakkelijke waarheid wordt gedrukt en het allemaal weer erg dichtbij komt.
Iedereen heeft een zekere relatie met de dood, mede door het ongemakkelijke besef hoe vluchtig en kwetsbaar een leven is als wij, direct of indirect, de dood in de ogen kijken. De eindigheid ervan, waaraan wij herinnerd worden, is een feit. Maar dat is ook wat het respect voor leven afdwingt.
Want voor degenen die de dood in de ogen durven te kijken, de gesneuvelde helden, zoals Dilano, is het leven, hoe oneerlijk en abrupt ook ontnomen, een buitengewoon benut leven gebleken.
Een leven dat evengoed niet zonder die bewuste risico’s dezelfde betekenis gehad zou hebben. En daarmee aan ons de herinnering om het onze niet te vergooien, maar juist te omarmen. Voorbeeldig, zachtst gezegd... iets om eeuwig dankbaar voor te mogen zijn evengoed. Dilano, dankjewel.
0 reacties